Framkvæmdaaðilar

Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum vinnur að rannsóknum á sviði íslenskrar tungu og menningar, miðlar þekkingu á þeim fræðum og varðveitir ýmis söfn á fræðasviði sínu. Stofnunin var í fararbroddi í uppbyggingu og þróun íslenskrar máltækni í kringum síðustu aldamót og hefur stýrt viðhaldi á helstu gagnasöfnum á því sviði, svo sem Beygingarlýsingu íslensks nútímamáls, Markaðri íslenskri málheild og nú síðast Risamálheild. Stofnunin tekur virkan þáttí máltækniáætlun stjórnvalda og hefur þar einkum það hlutverk að byggja upp og þróa ýmis málleg gagnasöfn, svo sem Risamálheildina, samhliða málheild íslensku og ensku o.fl.

Blindrafélagið, samtök blindra og sjónskertra á Íslandi, stofnað 1939, er samfélagslegt afl – mannréttindasamtök – sem berst fyrir því að blindir og sjónskertir einstaklingar geti lifað sjálfstæðu, innihaldsríku og ábyrgu lífi, og að þeim sé tryggður jafn réttur og jöfn tækifæri til ábyrgrar, virkrar og viðurkenndrar þátttöku í öllum þáttum samfélagsins. Blindrafélagið hefur barist fyrir og tekið þátt í að tryggja að íslenska verði stafrænt tungumál. Möguleikar blindra og sjónskertra Íslendinga til að vera samfélagslega virkir í nútíma stafrænu umhverfi byggjast á því að fullnægjandi máltæknilausnir séu fyrir hendi á íslensku.

„Stuðningur til sjálfstæðis“ eru einkunnarorð félagsins.

Fjölmiðlavakt Creditinfo er leiðandi í greiningu á umfjöllun net-, prent-, ljósvaka- og samfélagsmiðla. Áskrifendur að Fjölmiðlavaktinni fá tilkynningar í tölvupósti þegar fréttir tengdar fyrirtækjum eða leitarorðum sem þeir vakta birtast í fjölmiðlum. Þannig má vakta og greina umfjöllun um fyrirtæki eða málefni sem eru áskrifendum mikilvæg. Með svokölluðu fréttaskori má fá enn dýpri innsýn í vægi tiltekinnar umfjöllunar og með innihaldsgreiningu eru fréttir greindar eftir því hvort þær hafa jákvæð eða neikvæð áhrif á orðspor áskrifenda. Á þjónustuvef Fjölmiðlavaktarinnar má jafnframt nýta sér ýmis greiningartól og yfirgripsmikið fréttasafn.

Grammatek ehf. var stofnað árið 2018. Fyrirtækið vinnur að þróun máltæknilausna og leggur áherslu á að þær megi hagnýta. Starfsfólk vinnur að máltæknirannsóknum sem og að hugbúnaðarþróun, enda hefur það sterkan og alþjóðlegan bakgrunn á þessum sviðum. Fyrirtækið sérhæfir sig í þróun íslenskra tölvuradda sem geta lesið upp texta á íslensku. Símarómur er helsta lausn Grammatek, sem hægt er að hlaða niður í bæði Android og iOS stýrikerfi. Sumarið 2025 varð Símarómur fyrsti íslenski talgervillinn sem keyrir á iOS stýrikerfi og því er nú hægt að fá iPhone og aðrar Apple vörur til að lesa upp íslenska texta. Lausnin er í notkun hjá hundruðum notenda og nýtist sérstaklega þeim sem ekki geta lesið af skjá sjálfir.

Hljóðbókasafn Íslands var stofnað árið 1982 og heyrir undir Mennta- og menningarmálaráðuneytið. Hlutverk þess er að gera bækur aðgengilegar fyrir blinda, sjónskerta, lesblinda eða þá sem eiga erfitt með prentað letur og sjá þeim fyrir bókasafnsþjónustu. Allir lánþegar þurfa að skila inn vottorði um að þeir glími við prentleturshömlun enda er safnið aðgengissafn og ekki opið öllum.

Markmið Hljóðbókasafns Íslands eru í sífelldri endurskoðun til samræmis við öra þróun og framfarir í tækni og vísindum.

Rannsóknarstofan Mál og tækni við Háskóla Íslands vinnur að verkefnum sem tengja saman mál og tækni með áherslu á sjálfvirka málfarsráðgjöf (t.d. prófarkalestur), málheildir (einkum trjábanka) og þáttun, máltækniinnviði og tengingar milli máls, samfélags og tækni. Lögð er áhersla á rannsóknir sem tengjast íslensku með aðferðum sem eru að jafnaði óháðar tilteknum tungumálum.

Við Háskólann í Reykjavik var stofnuð Mál- og raddtæknistofa Háskólans í Reykjavík árið 2016 og starfar stofan innan Gervigreindarseturs HR með það að markmiði að stunda rannsóknir og þróun á tali og máltækni. Rannsóknirnar snúast um að finna mynstur í tali og texta, búa til nýja þekkingu á því hvernig tal- og ritmál verður til, hvernig best sé að vinna með það og greina, og hvernig hægt sé að nota þá þekkingu til að skilja tungumál. Markmið stofunnar er að dýpka fræðilega þekkingu og þróa kerfi sem gerir fólki kleift að nota tungumál í samskiptum sínum við tölvur. Við tölvunarfræðideild er boðið upp á meistaranám í máltækni og sinna meistaranemar margvíslegum verkefnum tengdum viðfangsefnum Mál- og raddtæknistofu.

Miðeind er íslenskt gervigreindar- og máltæknifyrirtæki sem hefur verið virkur þátttakandi í ýmsum verkefnum innan máltækniáætlana síðastliðin ár. Miðeind hefur þróað fjöldan allan af öflugum máltæknilausnum sem hægt er að nálgast á síðu þeirra málstað.is. Mest notaða lausn þeirra, Málfríður, er þróuð sem hjálpartól við textavinnslu en hún lagfærir stafsetningu, málfræði og stíl notenda, finnur samheiti fyrir orð og orðasambönd til að auðga texta og getur búið til samantekt úr texta á kjarnyrtu formi. Miðeind hefur einnig þróað lausnir fyrir tal í texta og skjátextun, þýðingarvélar fyrir ensku, pólsku og fleiri tungumála og spurningasvörun.

Ríkisútvarpið er útvarp allra landsmanna. Meginmarkmið þess er að upplýsa, fræða og skemmta. RÚV leggur sérstaka rækt við íslenska tungu, sögu þjóðar, menningararfleifð og tengsl við almenning. RÚV leggur áherslu á að sinna börnum og ungmennum af metnaði og skrásetur samtímasögu þjóðarinnar í hljóði og mynd með varðveislu alls dagskrárefnis. Hljóðritanir, filmur, myndefni og aðrar sögulegar minjar eru aðgengilegar almenningi í safni RÚV. RÚV tekur virkan þátt í máltækniáætlun stjórnvalda með því að leggja til aðstöðu til upptöku og veita aðgang að efni úr safni sem nýtist til að kenna vélum íslensku.

Tiro ehf., stofnað 2016, er sprotafyrirtæki sem sérhæfir sig í þróun, smíði og viðhaldi tæknilausna á sviði tölvugreindar, talgreiningar og máltækni. Tiro hefur þróað og smíðað sérhæfða talgreina fyrir heilbrigðisþjónustu sem og rauntíma textasetningu fyrir sjónvarpsveitur og fleira. Tiro er fyrsta íslenska fyrirtækið til að bjóða almenningi aðgang að talgreini (tal í texta) fyrir íslenskt mál á vefsvæði fyrirtækisins. Til viðbótar býður Tiro upp á sérhæfðar lausnir fyrir fyrirtæki, stofnanir og einstaklinga sem og aðgang að forritaskilum fyrir talgreiningu.